ตำนานนายพันเก้า หัวใจรักจากท้องทะเล (อังกฤษ: The Legend of 1900, อิตาลี: La leggenda del pianista sull'oceano) ภาพยนตร์สัญชาติอเมริกัน/อิตาเลียน นำแสดงโดย ทิม รอธ, พรุตต์ เทย์เลอร์ วินซ์, เมลานี เธียร์รี่, บิลล์ นันน์, คลาเรนซ์ วิลเลียมส์ ที่ 3 กำกับการแสดงและบทภาพยนตร์ โดย จูเซปเป ทอร์นาทอเร
วันแรกของศตวรรษที่ 20 แดนนี บู้ดแมน (บิลล์ นันน์) คนงานในเรือเดินสมุทรชื่อ เดอะ เวอร์จิเนียร์ ที่นำพาผู้อพยพชาวยุโรปเดินไปปักหลักและสร้างชีวิตตัวเองใหม่ที่สหรัฐอเมริกา พบทารกเพศชายคนหนึ่งถูกทิ้งในตะกร้าที่วางอยู่ในบริเวณที่พักผู้โดยสารชั้นหนึ่ง เขาจึงแอบเลี้ยงเด็กคนนี้อย่างลับ ๆ พร้อมตั้งชื่อให้ว่า แดนนี บู้ดแมน ที.ดี.เลมอน 1900 แต่เรียกกันสั้น ๆ ว่า 1900 ต่อมา 1900 ได้แอบหนีขึ้นไปยังที่โดยสารของผู้โดยสารชั้นหนึ่ง เขาได้พบกับเปียโนตัวหนึ่งวางอยู่ และพบว่าแท้ที่จริงแล้วเขามีพรสวรรค์ทางด้านดนตรีอยู่ 1900 ได้เล่นเปียโนนี้อย่างชำนาญทั้ง ๆ ที่ไม่เคยฝึกมาก่อน สร้างความสำราญให้แก่ผู้โดยสารและเจ้าหน้าที่บนเรือเป็นอย่างมาก
หลังสงครามโลกครั้งที่สองจบลงไม่นาน เศรษฐกิจกำลังตกต่ำ แม็กซ์ (พรุตต์ เทย์เลอร์ วินซ์) นักเป่าทรัมเป็ตตกอับ ตั้งใจจะขายทรัมเป็ตตัวที่รักมากที่สุด ได้พบกับแผ่นเสียงที่บันทึกเสียงเพลงจากการบรรเลงของ 1900 เข้าโดยบังเอิญ แม็กซ์รู้ว่านี่เป็นผลงานของ 1900 อดีตเพื่อนของเขาที่เขาเคยรู้จักมาก่อนในอดีต แม็กซ์ตามหาที่มาของเพลงนี้ จนรู้ว่า เรือ เดอะ เวอร์จิเนีย กำลังจะถูกทำลายแล้ว แม็กซ์รู้ดีว่า 1900 ยังไม่ลงมาจากเรือ เพราะทั้งชีวิตเขาไม่เคยที่จะก้าวลงมาเหยียบพื้นดินเลย แม็กซ์ขึ้นไปบนเรือพยายามกล่อม 1900 ให้ออกมาพบเขาและยอมลงไปด้วยกัน แต่ 1900 ยืนกรานปฏิเสธ ท้ายที่สุดเรือก็ถูกทำลายลงพร้อมชีวิตของ 1900 แม็กซ์เสียใจ แต่ก็ได้เล่าเรื่องราวที่น่าเหลือเชื่อของ 1900 ให้กับคนงานฟัง ถึงความหลังครั้งอดีตที่เขาได้เป็นนักดนตรีเล่นดนตรีบนเรือลำนี้ และรู้จักกับ 1900 1900 เป็นคนที่บรรเลงเปียโนได้อย่างสุดวิเศษ แม้เรือต้องพายุโคลงเคลงไปมา 1900 ก็ยังเล่นไปได้อย่างน่าอัศจรรย์ รวมทั้งเคยดวลกับ เจลลี โรลล์ มอร์ตัน (คลาเรนซ์ วิลเลียมส์ ที่ 3) นักเปียโนแจ๊สผู้ยิ่งใหญ่ ซึ่งมอร์ตันเป็นฝ่ายแพ้ 1900 ไปอย่างยับเยิน มีอยู่ครั้งหนึ่งที่ 1900 ลังเลใจว่าจะลงจากเรือหรือไม่ แต่ว่า การปรากฏตัวของหญิงสาวคนหนึ่ง (เมลานี เธียร์รี่) ทำให้เขาคิดได้และตัดสินใจที่จะใช้ชีวิตอยู่คู่เรือลำนี้ ท้องมหาสมุทรและเสียงเพลงไปตลอดชีวิต
The Legend of 1900 เป็นภาพยนตร์จากการกำกับและเขียนบทโดย จูเซปเป ทอร์นาทอเร ผู้กำกับชาวอิตาเลียน ที่เคยมีผลงานระดับโลกมาแล้วในอดีต อย่าง Cinema Paradiso ที่เคยได้รับรางวัลออสการ์ สาขาภาพยนตร์ต่างประเทศยอดเยี่ยม ในปี ค.ศ. 1988 โดยได้รับแรงบันดาลใจมาจากนิยายของ อเลซานโดร บาริคโก ที่ว่าด้วยเรื่องของชายหนุ่มคนหนึ่งที่มีชีวิตที่งดงามและแสนมหัศจรรย์ และนับเป็นภาพยนตร์เรื่องแรกที่พูดภาษาอังกฤษของทอร์นาทอเรด้วย
สำหรับ The Legend of 1900 เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในเหตุการณ์ช่วงต่าง ๆ ในประวัติศาสตร์ ตั้งแต่วันแรกของศตวรรษที่ 20 จนถึงช่วงกลางของทศวรรษที่ 40 ที่เป็นยุคที่กิจการการเดินเรือโดยสารผู้คนข้ามทวีปเฟื่องฟู การถือกำเนิดและรุ่งเรืองของดนตรีแจ๊ส ไปจนถึงการยกระดับขึ้นมาเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมสมัยใหม่ของแมนฮัตตัน
การถ่ายทำ คณะผู้สร้างได้ตระเวนหาสถานที่สำหรับถ่ายทำไปในหลายประเทศ ทั้ง อิตาลี, สเปน, โปรตุเกส, โรมาเนีย, บัลแกเรีย จนได้ข้อยุติที่ท่าเรือแห่งหนึ่งในรัสเซีย เรือที่ใช้สมมติเป็น เดอะ เวอร์จิเนีย เป็นเรือที่ใช้บรรทุกซุงสร้างมาตั้งแต่ทศวรรษที่ 60 เมื่อปลดระวางแล้วก็ถูกจอดทิ้งไว้เฉย ๆ ส่วนฉากเมืองท่าต่าง ๆ นั้น เป็นโรงฆ่าสัตว์ในย่านชานเมืองของกรุงโรม
สำหรับนักแสดงตัวประกอบที่เต็มไปด้วยผู้คนหลากหลายเชื้อชาติและภาษา ต้องมีการใช้ล่ามแปลภาษาเพื่อการสื่อสารที่ถูกต้อง ซึ่งเป็นปัญหาอยู่บ้าง แต่ก็ผ่านไปได้ด้วยดี โดยบางครั้งมาจากผู้คนจริง ๆ ที่อาศัยอยู่ละแวกที่ใช้ถ่ายทำ ซึ่งรวมกันแล้วใช้กว่า 5,000 คน
เมื่อเข้าฉายแล้ว ภาพยนตร์ได้รับเสียงวิจารณ์ไปในทางดี โดยเฉพาะดนตรีประกอบที่ไพเราะเป็นอย่างยิ่ง จากการประพันธ์ของ เอนนิโอ มอร์ริโคเน นักประพันธ์เพลงชื่อดังชาวอิตาเลียน และได้รับการชิงรางวัลต่าง ๆ มากมาย อาทิ รางวัลลูกโลกทองคำ เป็นต้น อีกทั้งผู้ชมบางส่วนในประเทศไทยเห็นว่า ฉากการดวลเปียโนของ 1900 กับ เจลลี โรลล์ มอร์ตัน ในเรื่อง เป็นต้นแบบของการดวลระนาดระหว่าง นายศร กับ ขุนอิน ในภาพยนตร์ไทยเรื่อง โหมโรง ในเวลาต่อมาอีกด้วย
อ่านบทความฉบับสมบูรณ์ได้ที่ http://th.wikipedia.org/wiki/ตำนานนายพันเก้า_หัวใจรักจากท้องทะเล